Contignü prinzipal
Le malester sozial aumënta te Südtirol
Le numer dles porsones che se sënt drucades tres deplü sön l’ur de nosta sozieté de prestaziun aumënta inant. Da canche al é gnü metü sö la defenüda zivica te Südtirol ti presënta i zitadins ala istituziun tres les medemes retlamaziuns. Volgger i liëia düć canć tl conzet „bojëgns fondamentai“. La jënt à problems cun l’abité, le laûr y la sanité, porchël él gnü fat de plü intervenziuns tles repartiziuns personal, frabiché y sanité. Y le numer dles porsones che ne s’un sta nia plü bëgn tl’aministraziun publica aumënta. Por chësc dà Volgger atira dant de plü rajuns. La massa de desposiziuns iuridiches aumënta vigni ann y les mosöres de sparagn tl’aministraziun publica contribuësc inće a renforzè le problem. Chisc problems vëgn gonot ćiamò maius canche al vëgn adorè ti scrić di ofizi n lingaz iuridich compliché. I zitadins ciafa al dedaincö bëgn scialdi informaziuns sön i ofizi, mo gonot te n lingaz burocratich nia da capì por na porsona nia dl mistier. Pinsiers lunć y intravaià, de stletes traduziuns dai atri lingac dla Provinzia y formulaziuns incompres ti à bele dè da stomè a val’ zitadin y impedësc na aministraziun efiziënta.
Tres de plü zitadins sozialmënter debli, zitadins che n’alda nia pro la UE, porsones vedles y che à debojëgn de guern damana la defenüda zivica. La defenüda zivica à inće registré tröpes retlamaziuns sön informaziuns falades en relaziun ala situaziun personala y dl davagn. Chilò él antergnü na mudaziun de pinsier te Südtirol. Indicaziuns falades ne vëgn nia plü odüdes sciöche valch da pordenè. Ti tëmps dla crisa aumëntel inće sensibilmënter la invidia soziala. Pro i imigrà àn tres ćiamò tröc preiudizi. I zitadins sospetëia gonot che chisc ciafes dötes les sovenziuns, deperpo che la popolaziun da chilò abina ma plü les frogores. Dal’atra pert arata tröc zitadins nia europeics vigni iade che al ti vëgn metü na condiziun istituzionala inće iustificada che ai vëgnes ma tichinà. Nöies é les plüres y les tëmes por le dagnì da pert di jogn. Ai se crüzia gonot por so post de laûr. Al s’amudlëia retlamaziuns che reverda i concursc por posć de laûr tl’aministraziun publica. En general sënton la crisa inće tles plüres y tles retlamaziuns di zitadins. Al é cotan de plü domandes por aiüć soziai. Śëgn damana i zitadins gonot la istituziun inće por straufunghes aministratives marginales. Olache al gnô denant bel scëmpl ma paié por evité desplajëis, vëgnel śëgn damanè do dër avisa sce la straufunga é bëgn legitima. Plü gonot co denant vëgnel inće brontorè di politics, che „impormët ma a öt“. L’aministraziun laôra cuntra i interesc di zitadins y prô de s’arichì sön i cosć di singui.“ Te n tlima de na radicalisaziun y intoleranza tres maiù prô la defensuria popolara indô plü dassënn da ester presënta sciöche mediadëssa danter i zitadins y les istituziuns. Te chësc contest vëiga Volgger de bun edl la istituziun dl’agentöra por le svilup sozial y economich (ADSE). Tres chësta unica portina de sorvisc por les domandes y le paiamënt di scioldi d’acompagnamënt, dles ponsiuns di invalig zivii, di scioldi por la familia, dla ponsiun dles ćiasarines y di scioldi por le guern a ćiasa pon manajè l’aministraziun te na manira cotan plü efiziënta. Inće la introduziun dla detlaraziun dl davagn y dl avëi unitara (DDAU) y la strotoraziun de na banca dać zentrala à sciöche travert le tratamënt iüst y unitar di zitadins, che damana do n sorvisc publich.
Südtirol à zënzater na rëi soziala spëssa. Al esist aiüć soziai, scioldi por le guern a ćiasa, scioldi por la familia y por l’abité, la cassa integraziun, scioldi de mobilité, ponsiuns soziales, ponsiuns por invalidité zivila y d’atres mosöres de sostëgn sozial. Impò êl dl 2010 aladô de na inrescida dl ASTAT le 17.9 porcënt dles families de Südtirol dassënn en prigo de meseria. Incër 36.000 families à porchël a desposiziun n davagn anual sot i 10.250 euro netto. Zënza aiüć soziai foss ćinamai 50.700 families al prigo de meseria. Sce an ti ćiara ales zifres él bëgn tler che al vëgn damanè cun forza che al vëgnes controlè sce al vëgn refodè o smendrì i sorvisc soziai. Tla relaziun anuala dl 2012 fej la defensuria popolara esplizitamënter referimënt ala situaziun economica ria de n valgügn sudtirolesc. Al é families te Südtirol che mëss vire cun la ponsiun y i scioldi por le guern a ćiasa dla uma atempada che à debojëgn de guern, ćiodiche le pere de familia n’à nia plü da laûr. Sce al vëgn ascortè i scioldi por le guern a ćiasa é chësc sambëgn n prigo esistenzial por döta la familia. Por le pröm iade se presentâl dan dal defensur popolar a damanè consëi tl ann de raport 2012 inće lauranć plü vedli, che n’â plü ciafè degun laûr, scebëgn che ai s’ess dassënn sforzè y periâ la defensuria popolara de intervegnì diretamënter pro daturs de laûr che podô gnì tuć en conscidraziun.
| Titul | Download | |
|---|---|---|
|
L ie de bujën avëi nstalà l PDF Reader, acioche n posse giaurì y udëi i documënc tl format PDF che ie sun chësta plata. |
||
[Publicazions]
|
||
